Aql va donishmandlik insonning hayot yo‘lini yoritib beruvchi eng muhim fazilatlardandir. Aql bilan ish tutish, har bir vaziyatda to‘g‘ri qarorlar qabul qilish va donolik bilan hayotni boshqarish ko‘plab donishmandlar va yozuvchilar tomonidan ulug‘langan.
Ushbu statuslar va aqlli gaplar bizga hayotdagi muhim masalalar haqida chuqur o‘ylashni, to‘g‘ri yo‘ldan adashmaslikni eslatadi.
Quyidagi statuslar va aqlli gaplar sizga ilhom bag‘ishlaydi va hayotiy qarorlarni aql bilan qabul qilishda yordam beradi.
Aql haqida ba’zi o’zbek ziyolilari tomonidan aytilgan statuslar
Agar og‘ir ishlar aql-idrok bilan emas, fakat kuch-qudrat yordamida hal qilinganda edi, filning qadri yanada yuksak bo‘lardi.
🔽
Muhammad Toshboltayev
Ko‘p narsani bilsang qarib qolasan, deyishadi, yo‘q, ko‘p narsaga aqli yetgan odam qarib ulgurmaydi…
🔽
Xurshid Do‘stmuhammad
Odam o‘zini nodonroq ko‘rsatish uchun ham aql kerak.
🔽
Xurshid Do‘stmuhammad
Aqlli ish qilish uchun aqlning o‘zi ojizlik qiladi.
🔽
Xurshid Do‘stmuhammad
Pul tanqisligida aql ishga tushadi.
🔽
Xurshid Do‘stmuhammad
Aqlli bo‘lguncha, omadli bo‘l.
🔽
Xurshid Do‘stmuhammad
Aqlli odamni aldash oson.
🔽
Xurshid Do‘stmuhammad
Aqlli kishi ikki yomon ishdan yaxshisini tanlab oladi va ikkita ishonchli kishining eng adolatlisiga yon bosadi.
🔽
Abu Bakr Muhammad ibn Al-Abbos al-Xorazmiy
Adabning mevasi katta aqldir, ilmning mevasi yaxshi amaldir.
🔽
Abu Bakr Muhammad ibn Al-Abbos al-Xorazmiy
Inson zoti shunaqa: aqli yetgan narsada o‘zi bilur, aqli yetmagan narsada Xudo bilur.
🔽
Azimjon Qosimov
Aqlsizga aql o‘rgatsang, seni aqlsizga chiqaradi. Xuddi o‘trini to‘g‘ri, desang ertasiga uyingga tushganidek…
🔽
Azimjon Qosimov
Aqlni ota-onangdan topolmagan bo‘lsang, ko‘chadan qidirma, kitobdan qidir, ustoz-muallimdan qidir. Bulardan ham topolmasang, Qur’oni karimdan qidir, hadisi sharifdan qidir! Demak, sen iymonga muhtojsan!
🔽
Azimjon Qosimov
Pala-partish gapirmoq yo fikr tarqoqligini yo aql aynoqligini bildiradi.
🔽
Tilab Mahmudov
Ilmsizning birovga aql o‘rgatishi, ko‘rning tabiat ranglaridan va’z o‘qishiga o‘xshaydi.
🔽
Tilab Mahmudov
Aql va vijdon yolg‘on gapirmaydi
🔽
Mansurxon Toirov
Aql haqida eng sara statuslar va aqlli gaplar to’plami
Hissiy lazzatlanish umrni qanchalik qisqartirsa, aqliy lazzatlanish uni shu qadar uzaytiradi.
🔽
P. BUAST
Jismoniy mehnat qilmaslik, harakatsiz, faqat aqliy mehnat bilan shugullanish — g‘am-tashvish keltiradi.
🔽
L. N. TOLSTOY
To‘g‘ri aql-idrokli bo‘lishni istagan odam o‘z tanasini parvarish qilib turishi kerak.
🔽
R. DEKART
Tana harakati aql harakatiga naqadar ta’sir ko‘rsatishini tasvirlash mahol.
🔽
PLINIY
Aqliy qobiliyatlarini iloji boricha ko‘proq saqlab qolish va to‘la-to‘kis hayot kechirishni xohlagan odamlar turmush tarzini to‘g‘ri tashkil qilishlari va gigiyena qoidalariga to‘la rioya etishlari lozim.
🔽
I. I. MEChNIKOV
Janjallashayotgan ikki kignining aqllirog‘i — ko‘proq aybdor.
🔽
I. GYoTE
Kimki kuchli g‘azabdan o‘zini tutsa, u ancha-muncha aqlli.
🔽
PLAVT
Aqli kaltaning — tili uzun.
🔽
ARISTOFAN
Kishining boplab so‘zlashga aqli yoki ehtiyot yuzasidan sukut saqlashga farosati yetmasa — bu falokat bilan teng.
🔽
J. LABRUER
O‘z aqlliligidan maqtanmaslik uchun ham zo‘r aql kerak.
🔽
F. LAROShFUKO
Kishiga aql qancha yetishmasa, unda shuncha takabburlik bor.
🔽
A. POP
Aql o‘rgatish va aqlli bo‘lish mutlaqo boshqa-boshqa narsalardir.
🔽
G. LIXTENBERG
Maslahat beradilaru, ammo uni ishlatish uchun aql berolmaydilar.
🔽
F. LAROShFUKO
Aqlli kishining ishorasi ham kifoya.
🔽
TERENSIY
Yaxshi gapirish uchun yetarli aqlga, sukut saqlash uchun yetarli mulohazaga ega bo‘lmaslik katta baxtsizlikdir: har qanday surbetlikning ildizi shunda.
🔽
J. LABRUER
Dbimo boshqalardan aqlliroq bo‘lish istagidan ham ko‘ra bema’ni ahmoqlik yo‘q.
🔽
F. LAROShFUKO
Ko‘p odamlar yaxshi gaplarni so‘ylashi mumkin, biroq kamdan-kam odam tinglay biladi, chunki tinglash aql ishlatishni talab qiladi.
🔽
R. TAGOR
Muloyim xarakterni ko‘p hollarda kuchli xarakter deb hisoblaganlari singari, kamgap odamni ham ko‘plar uzoq vaqtgacha aqlli odam sanab yuradilar.
🔽
L. BERNE
Odam kam gapirsa, aqlliroq ko‘rinadi.
🔽
M. GORKIY
Aqlli javob olmoqchi bo‘lsang — aqlli savol ber.
🔽
I. GYoTE
Yaxshi gapirish uchun insonda aql yetmasligi yoki indamaygina qo‘ya qolish uchun idrok yetishmasligi musibatdir.
🔽
J. LABRUER
Aqlli bo‘lishni istasang, mulohaza qilib so‘rashni, diqqat bilan tinglashni, muloyim javob qaytarishni va boshqa aytadigan gaping bo‘lmasa, indamas-likni o‘rgan.
🔽
I. LAFATER
Sukut saqlash har doim ham aqllilikdan dalolat emas, biroq u har qalay ahmoq emaslikni isbotlaydi.
🔽
P. BAUST
Ahmoqona gapirgandan ko‘ra, aql bilan indamay qo‘ya qolgan ma’qul.
🔽
PUBLILIY SIR
Aql o‘ziga ishonmasligi aqlni hayron qoldiradi.
🔽
B. PASKAL
O‘z qadr-qimmatini anglash aqlli odamni yanada kamtarin, shuning bilan birga yanada ustivor qiladi.
🔽
F. ChESTERFILD
Aqli ravshan, axloqiy pok va jisman ozoda bo‘lish kerak.
🔽
A. P. ChEXOV
Faqat aqli va qalbi toza kishigina to‘la ma’nodagi yaxshi va ishonchli odamdir.
🔽
K. D. UShINSKIY
Aql nuri bilan yoritilmagan ezguliklar ham zarar keltirishi mumkin.
🔽
O. BALZAK
Aqlli odam o‘zgalar aybini ko‘rib, o‘z kamchiligini yo‘qotadi.
🔽
PUBLILIY SIR
Nodonlar baxtsizlikka itoat qiladilar va bo‘ysunadilar, aqli rasolar esa undan ustun turadilar.
🔽
U. IRVING
Iroda odamzodning farqli belgisidir, faqat aqlgina irodani boshqarish uchun abadiy qoidadir.
🔽
F. ShILLER
Aql iroda yo‘lini yoritadi, iroda esa faoliyatni idora qiladi.
🔽
Ya. KOMENSKIY
Dadillik va iroda tufayli ko‘p hollarda aqli zaifroq odamlar aqllilar ustidan g‘olib chiqa oladilar.
🔽
U. VERT
Qat’iy iroda yetishmagan odamda aql ham yetishmaydi.
🔽
V. ShEKSPIR
Hissiyot va aql iroda uchun zarurdir, zero, men faqat ular orqali nima xohlashim yoki xohlamasligim kerakligini, men nima qilishim yoki qilmasligim lozimligini bilib olaman.
🔽
L. FEYERBAX
Qat’iyatlilik aql jasoratidir, u ongli dadillikni taqozo etadi. Qaysarlik esa, aksincha, o‘z ixtiyorini yo‘qotish degan gap.
🔽
F. VOLTER
Aql to‘siqlarni yengib o‘tishda charxlanadi.
🔽
R. ROLLAN
Aqlga nisbatan xarakter kishilarni ko‘proq yaqinlashtiradi.
🔽
E. RENAN
Qat’iy xarakter aqlning topqirligi bilan uyg‘unlashmog‘i lozim.
🔽
L. VOVENARG
Inson xarakterida uning aqliga nisbatan ko‘proq nuqson bo‘ladi.
🔽
F. LAROShFUKO
Aql-idrok amriga itoatkorona amal qilmoq uchun bizning xarakterimiz ojizlik qiladi.
🔽
F. LAROShFUKO
Aql-idroki erta to‘lishgan odam o‘zini faqat oilaviy hayotga bag‘ishlay olmaydi, umum manfaatlari yo‘lida undan voz ham kecholmaydi.
🔽
A. I. GERSEN
Ehtiros aql ishlatib o‘tirmaydi.
🔽
O. BALZAK
Xatolar aql beradi.
🔽
L. N. TOLSTOY
Aqlning adashganligini qahru g‘azab bilan emas, olijanob ehtiros bilan ko‘rsatib berish zarur.
🔽
N. M. KARAMZIN
Faqat inkor qilishni biladigan aql qashshoqlashib, oxiri quriydi.
🔽
I. S. TURGENEV
Aqlning eng katta g‘alabalari, ehtimol, ehtiroslar tufayli ro‘yobga chiqqandir.
🔽
L. VOVENARG
Ehtiros undovi aql undoviga qaraganda dadilroq ekan, demak, o‘sha istakni amalga oshirishda ehtiros aqlga qaraganda ko‘proq kuch ham beradi.
🔽
L. VOVENARG
Aqlli kishi ba’zan shoshadi-yu, ammo shoshilib ish qilmaydi sira.
🔽
P. ChESTERFILD
Aqlli va g‘ayratli odamlar oxirigacha kurashadilar, quruq va sariq chaqaga arzimaydiganlar esa o‘zlarining ma’nosiz hayotlari davomida mayda-chuyda tasodiflarga ham kurashsiz bo‘yin egadilar.
🔽
D. I. PISAREV
Aql yetukligi husn o‘rnini bosishi mumkin.
🔽
STENDAL
Aqliy halovatga axloqiy fazilatlar tufayli erishiladi.
🔽
D. I. PISAREV
Aql fikrning bir tutamgina nuri va yog‘dusini to‘plab olib, shu beozor lazzatni hamma narsani sistemaga solish va hamma narsani muhokama qilish kasali bilan xarob etmagani holda undan zavqlangan ma’qul.
🔽
A. FRANS
Aqlli kishilar ichida fikrlaydi, ahmoqlar esa hammaga e’lon qiladi.
🔽
Heynrix Heyne
¦ Aql meni xavotirga solishi, hatto kasal qilib qo‘yishi mumkin. Biroq uni yuragim bilan uyg‘unlashtira olsam, u o‘sha zahotiyoq mening bebaho ittifoqchimga aylanadi
🔽
Charli Chaplin
Odam ahmoqlik qilishni istaganidagina aqlidan foydalana boshlaydi
🔽
Jak Iv Kusto
Buyuk aqllar hamisha o‘rtacha aqllarning shiddatli qarshiligiga duch keladi. Chunki o‘rtacha aql egalari eskicha fikrlashdan yiroq, o‘z salohiyatidan mardona va halol foydalanadigan kishilarni qabul qila olmaydi
🔽
Albert Eynshteyn
Agar bolalaringiz aqlli bo‘lishini istasangiz, ularga ertaklar o‘qib bering. Agar yanada aqlliroq bo‘lishlarini xohlasangiz, undanda ko‘proq ertak o‘qib bering
🔽
Albert Eynshteyn
Erishgan barcha yutuqlarim alohida aql sohibi ekanimdan emas. Men masalalarni yechishda uzoq vaqt taslim bo‘lmayman
🔽
Albert Eynshteyn
Aqliy o‘sish tug‘ilgandayoq boshlanishi va faqat o‘lim paytidagina to‘xtashi kerak
🔽
Albert Eynshteyn
Faqat aqlimga tayanganimda, birorta kashfiyot qila olmagan bo‘lardim
🔽
Albert Eynshteyn
Aql har qanday hissiylik sarchashmalarida joylashgan bo‘ladi.
🔽
Moxandas Karamchand Gandi
Aqlli bo‘lish kifoya emas, muhimi uni ishlata bilishdir.
🔽
Rene Dekart
Buyuk mutafakkirlarning aql haqida aytgan fikrlari
Dono kishilarning xulq-atvori — aqldan, o‘rtamiyona odamlarniki — tajribadan, o‘ta nodonlarniki — noilojlikdan, jonivorlarniki esa — tabiatdan yuzaga keladi.
🔽
SISERON
O‘zini dono hisoblagan odamga aql o‘rgatmoqchi bo‘lgan kishi vaqtini bekor ketkazadi.
🔽
DEMOKRIT
Masala bilimning butunligida emas, aqlning butunligida.
🔽
Demokrit
Men qadimgi donishmandlarning o‘z asarlarida bizga qoldirib ketgan aql durdonalarini ko‘zdan kechiraman; agarki biz ularda nimadir yaxshi bir narsaga duch kelsak, uni o‘zlashtirib olamiz va juda katta foyda orttirgan hisoblanamiz.
🔽
SUQROT
Aqlli kishi johilga xuddi tabib bemorga xitob qilgandek xitob qilishi kerak
🔽
Suqrot
Bugunning chorasini ko‘rib ertaga ehtiyoji qolmagan kishi aqllidir.
🔽
Abu Rayhon Beruniy
Jahl chiqqanda, aql taslim bo‘lur
🔽
Konfutsiy.
His ichki ruhga qattiqroq ta’sir etadi va uni harakatga solishda aqldan kuchliroqdir.
🔽
Abu Ali ibn Sino
Ilm — narsalarning inson aqli yordami bilan o‘rganilishidir.
🔽
Abu Ali ibn Sino
Bilim deb, narsalarni idrok qilishga aytiladi. Bu shundayki, inson aqli uni xato va yo‘ldan toymasdan turib unga erishishi kerak bo‘ladigan narsadir. Bordiyu bu dalillar ochiq-oydin bo‘lsayu, isbotlar chinakamiga bo‘lsa, u holda bunga hikmat — donishmandlik deyiladi.
🔽
Abu Ali ibn Sino
Aql-idrok va shariatga amal qilib ish tutgan banda asl va ikkinchi darajali maqsadu matlablarini jam qilishi muqarrardir.
🔽
Mahmud az-Zamahshariy
Aql haqida eng yaxshi chuqur ma’noli ba’zi maqollar
Aql aqldan quvvat olar.
🔽
O‘zbek xalq maqoli
Aql bozorda sotilmas.
🔽
O‘zbek xalq maqoli
Aqling bo‘lsa, oqilga ergash, Aqling bo‘lmasa — naqlga.
🔽
O‘zbek xalq maqoli
Aql cho‘ntakda emas, boshda.
🔽
Makedon maqoli
Hamma o‘zini qo‘shnisidan aqlli deb o‘ylaydi.
🔽
Fors maqoli
Aqlli odam xatolari uchun o‘zini so‘roq qiladi, nodon — boshqalarni.
🔽
Fors maqoli
Aqlliga olov — issiqlik, nodonga — kuyish.
🔽
Osetin maqoli
Tutunsiz o‘t bo‘lmas, aqlli kishilar ham adashadilar.
🔽
Nemis maqoli
Aqlli bo‘lsang ham ahmoqdan so‘rashdan uyalma.
🔽
Arman maqoli
Ayolning aqli — uning go‘zalligida, erkakning go‘zalligi — aqlida.
🔽
Arab maqoli
Kiyimga qarab kutib olib, aqlga qarab kuzatadilar.
🔽
Italyan maqoli
Xato qilmasdan aqlli bo‘lolmaysan.
🔽
Vetnam maqoli
O‘tgan ishga aqllilar ko‘p topiladi.
🔽
Ingliz maqoli
Aql haqidagi shu va boshqa eng yaxshi maqollarni saytimizning mana bu sahifasida batafsil o’qishingiz mumkin.